De handleiding voor een veilige woon- en werkomgeving
De krantenkoppen staan er vol mee: besmettingscijfers nemen weer toe en deskundigen roepen de Nederlandse overheid op om de maatregelen van onze Belgische buren te gaan volgen door CO²-meters verplicht te maken in openbare ruimtes.
Wat geven CO²-meters voor inzicht en hoe kunnen deze bijdragen aan het verminderen van de verspreiding van virusdeeltjes? Hoe verhoudt zich dit tot ventilatie en worden ruimtes daadwerkelijk veiliger, of lost dit het probleem niet op?
Door de wirwar van informatie is het tegenwoordig lastig om een eenduidig antwoord te krijgen op alle vragen. In deze blog nemen we jullie van A tot Z mee in het volledige verhaal achter een gezond en veilig binnenklimaat om de koude herfst- en wintermaanden door te komen.
Waarom is een regelmatige luchtverversing belangrijk in binnenruimtes?
‘Binnenruimtes moeten altijd regelmatig worden geventileerd’, aldus het recent toegevoegde advies van de Nederlandse overheid. Maar waarom is een aanvoer van ‘verse’ lucht noodzakelijk?
Bij het luchten of ventileren van een ruimte stroomt frisse lucht (O² – zuurstof) de kamer in, wat ervoor zorgt dat de ‘gebruikte’ lucht vervangen en verdund wordt. Gebruikte lucht kan veel schadelijke of besmettelijke stoffen bevatten zoals bijvoorbeeld virusdeeltjes, fijnstof, geuren en dampen.
De rol van CO²-meters bij het meten van luchtkwaliteit
Kooldioxide (CO²) is een goede indicator om deze ‘gebruikte’ lucht te meten, omdat iedereen CO² uitademt. In gesloten ruimtes met veel mensen en geringe ventilatie, zoals in klaslokalen of kantoorruimtes, kan het CO²-niveau snel stijgen. Te hoge CO²-waarden kunnen bij aanwezigen leiden tot concentratieproblemen, vermoeidheidssymptomen en hoofdpijn.
Een verhoogde CO²-concentratie geeft geen informatie over het aantal virusdeeltjes in de ruimte, maar het geeft aan dat de ruimte te lang niet gelucht is en daarom het risico op infectie kan toenemen.
CO²-meters zijn doorgaans vrij eenvoudige meetinstrumenten om de concentratie van CO² in de ruimte te bepalen. Deze apparaten kunnen het best midden in de ruimte geplaatst worden en tonen op basis van het CO²-niveau de indicatorkleuren groen, geel en rood. Deze kleuren gaan vaak samen met de gemeten concentratie CO²-deeltjes in delen per miljoen (ppm); tot 1000ppm wordt de binnenluchtkwaliteit als goed (groen) beschouwd. Bij overschrijding van deze concentratie schakelt de meter over op “geel” en boven de 2000ppm springt de meter meestal op rood. Een CO² concentratie boven de 2000ppm kan al snel gevaarlijk worden en aanwezigen wordt in zulke gevallen geadviseerd om de ruimte te verlaten.
Meten is weten, maar hoe werkt correcte ventilatie?
CO²-meters helpen dus met het in kaart brengen van de luchtkwaliteit, maar deze apparaatjes zorgen er uiteindelijk niet voor dat de luchtkwaliteit in de ruimte beter wordt. De sleutel tot een gezonder binnenklimaat ligt in de combinatie van het aanvoeren van verse buitenlucht (ventilatie) en het zuiveren van de verontreinigde lucht die nog in de ruimte aanwezig is (luchtreiniging).
De eenvoudigste manier om te ventileren is door de ramen te openen. Hierbij zijn ramen die volledig geopend kunnen worden effectiever dan kantelramen. Om een natuurlijke luchtstroom te creëren in de ruimte wordt het ook aangeraden om tegenover elkaar liggende ramen wijd te openen. Dit wordt cross-ventilatie (ofwel stoßlüften in het Duits) genoemd.
Een andere optie is gebruik maken van het bestaande ventilatiesysteem. De mogelijkheden tot deze vorm van ventilatie verschillen per ruimte en per gebouw; veel kantoorpanden en scholen hebben een bestaand ventilatienetwerk, maar meestal zijn deze niet krachtig genoeg of maken deze gebruik van ‘recirculatie’, waarbij lucht simpelweg van kamer naar kamer door het gebouw heen wordt geblazen. Een koele bries kan vaak aanvoelen als goede ventilatie, maar bij recirculatie is diezelfde lucht zojuist in het kantoor of klaslokaal ernaast geweest.
Wat te doen als de ramen niet open kunnen of wanneer het buiten te koud is om te ventileren?
Niet alle gebouwen of ruimtes hebben een centraal ventilatiesysteem met een aanvoer van verse lucht of de mogelijkheid om ramen in elke ruimte te openen. Daarbij komt dat het aanpassen van een bestaand ventilatiesysteem in de meeste gevallen enkele tienduizenden euro’s kost.
Ook spelen de weersverwachtingen een grote rol spelen voor mogelijkheden tot ventilatie: welke klant, werknemer of leerling zou het prettig vinden om alle ramen open te hebben als de temperatuur buiten onder het vriespunt ligt?
Zonder de mogelijkheid om regelmatig te ventileren is het onvermijdelijk dat besmettelijke lucht- en CO²-deeltjes zich uiteindelijk ophopen bij de aanwezigheid van een grote hoeveelheid personen. In veel adviezen wordt in zo’n geval aangeraden om de ruimte te verlaten, maar welke alternatieven zijn er verder nog?
In veel landen om ons heen zien we al de overstap naar mobiele luchtreinigers. In Duitsland en de Verenigde Staten worden er zelfs vanuit de overheid volledig dekkende subsidies beschikbaar gesteld voor het plaatsen van luchtreinigers in openbare ruimtes zoals klaslokalen en kantoren. De verwachtingen van de experts zijn dat Nederland binnenkort ook meer gaat inspelen op het verbeteren van de luchtkwaliteit met luchtreiniging.
Hoe kies ik de juiste luchtreiniger om mijn ruimte veiliger te maken?
Er is inmiddels veel keuze in luchtreinigers, maar wat zijn de belangrijkste eigenschappen? Luchtreinigers zijn over het algemeen mechanische systemen die de omgevingslucht uit de ruimte aanzuigen en deze vervolgens door een filter laten passeren. De effectiviteit van een luchtreiniger en het aantal schadelijke deeltjes dat het systeem kan zuiveren is volledig afhankelijk van de filtercombinatie en het vermogen van het apparaat.
HEPA-filters zijn bekend uit de luchtvaart en de medische wereld. Afhankelijk van de dichtheid van deze filter houdt deze virusdeeltjes, bacteriën en (fijn)stof tegen. Zo heeft een HEPA H13-filter een virus eliminatie efficiëntie van meer dan 99,95%.
Sommige systemen gebruiken een UV-C lamp. Deze lamp bestraalt de luchtdeeltjes met een ultraviolet, elektromagnetische, kortgolvige straling die de celkernen van alle micro-organismen afbreekt en zo de deeltjes onschadelijk maakt (mits de juiste golflengte en lichtuitstoot wordt toegepast).
Een ander belangrijk aspect in het kiezen van een goede luchtreiniger is de bepaling van het reinigend vermogen, ook wel CADR (Clean Air Delivery Rate) genoemd. Het CADR-niveau is het volume/debiet voor het aantal kubieke meter lucht (m³/u) dat per uur gezuiverd kan worden door het apparaat. Laten we als voorbeeld een ruimte van 100m² met een hoogte van 2,2m nemen. Deze ruimte heeft een volume van 220m³. Met het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat elke ruimte elk uur minimaal 2,5 tot 3 keer per uur gereinigd zou moeten worden is er dus een luchtreiniger met minimaal 600m³/u CADR benodigd. Met onze slimme reinigingscalculator kunt u eenvoudig berekenen hoeveel CADR u nodig heeft voor uw ruimte.
Een vaak vergeten, maar cruciaal bijverschijnsel is tochtvorming. De luchtstroming die een luchtreiniger kan creëren kan als koud worden ervaren. Een top-down luchtstroming (zoals met onze unieke VORTEX-technologie – zie de linker afbeelding hieronder) is van groot belang om het tochtgevoel tegen te gaan en de ruimte behaaglijk te houden.
Onze bijdrage aan het veiliger maken van iedere binnenruimte
AirExchange® is marktleider in de Benelux op het gebied van professionele luchtreiniging en is inmiddels in het overgrote deel van Europa en Scandinavië actief. Met onze stijlvolle vormgeving, de unieke filtercombinatie (met o.a. een HEPA H13-filter, Carbon filter, Titanium Dioxide (TiO²) filter en UV-C lichtbehandeling), de gepatenteerde VORTEX-technologie en ons hoge reinigingsvermogen (CADR), maken wij steeds meer ruimtes veiliger. Uw gezondheid telt en daar zetten wij ons maximaal voor in!
Elke ruimte is uniek. Heeft u vragen over het veiliger maken van het binnenklimaat in uw ruimte?
Neem dan contact op met een van onze experts.
